I tak ulicą Złotą, na wschód od rynku (a więc poza traktem królewskim), dojdziemy do Kościoła Dominikanów. Złota to maleńka uliczka, przy której jednak zmieściło się kilka kamienic, z reguły wielokrotnie przebudowanych, z ciekawymi historiami. Przy Złotej 2 mieszkała przed wojną poetka Franciszka Arnsztajnowa, przy Złotej 3 mieści się Muzeum Literackiego im. J. Czechowicza, z kolei kamienica przy Złotej 4, z fasadą ze złotymi freskami i z dwiema bramami, związana jest z legendą o starym złotniku i jego młodej, niewiernej żonie.
Bazylika dominikanów, czyli kościół pod wezwaniem św. Stanisława Męczennika, położony przy ul. Złotej, na wschód rynku starego miasta (obok Teatr Andersena, Teatr Stary i Brama Trynitarska), zbudowana została w połowie XIV wieku (około stu lat po przybyciu do Lublina Dominikanów), a w 1420 rokudo kościoła trafiła, po długiej wędrówce (z Jerozolimy przez Konstantynopol i Kijów), Relikwia (Drzewa) Krzyża Świętego. Stąd też przez stulecia kościół bym miejscem pielgrzymek, aż do 1991 roku, kiedy to relikwia została ukradziona i do tej pory nie udało się jej odzyskać.
Kościół po uszkodzeniach w pożarze 1575 roku został przebudowany na początku XVII wieku w stylu renesansu lubelskiego, z tego okresu pozostała do dzisiaj zachowana bryła i układ przestrzenny budowli. Wtedy też rozbudowany został budynek klasztoru obok kościoła.
Relikwia Krzyża Świętego była przechowywana w kaplicy Firlejów, później w zbudowanej następnie kaplicy Tyszkiewiczów. W sumie dobudowanych zostało do kościoła aż 11 kaplic, co czyni swego rodzaju rekord. W kaplicy Szaniawskich można podziwiać obraz przedstawiający pożar Lublina w roku 1719 - choć nie jest arcydziełem, obraz, ze względu na dbałość autora o szczegóły, jest przebogatym źródłem informacji na temat zabudowy XVIII wiecznego Lublina i ubiorów jego mieszkańców.
Kościół nie przedstawia się zbyt imponująco od frontu - Złota to zbyt wąska uliczka, by kościół oglądać inaczej jak tylko z bardzo bliska. Za to majestatycznie przedstawia się z poza Starego Miasta, od wschodu, bądź też z Wieży Trynitarskiej.
W dawnych budynkach klasztoru dominikanów mieści się Teatr im. Hansa Christiana Andersena - dawniej teatr Państwowy Teatr Lalki i Aktora, wystawiający sztuki dla dzieci.
Kolejny teatr mieści się tuż obok, między zabudowaniami klasztoru a Bramą Trynitarską. Teatr Stary, na rogu Jezuickiej i Dominikańskiej, zbudowany został w XIX wieku i jeszcze w tym samym wieku, po krótkim okresie świetności, zaczął podupadać, nie mogąc się równać z wybudowanym pod koniec wieku Teatrem im. Juliusza Osterwy. W XX wieku został przekształcony w kino ("staromiejskie") w którym ostatni seans odbył się w 1981. Budynek degenerował się w błyskawicznym tempie, kiedy w 2007 roku przejęło go miasto groził zawaleniem. Ostatecznie szczęśliwie odbudowany, w 2012 roku teatr stary został ponownie otwarty.
Wieża Trynitarska (lub Brama Trynitarska) - wychodzimy nią ze starówki prosto przed Katedrę. Początkowo zbudowano tu tylko furtkę między starym miastem a powstającym w końcu XVI wieku klasztorem jezuitów (z braku miejsca budowanego poza obrębem murów miejskich). W pierwszej połowie XVII wieku bramę podwyższono i rozbudowano, z przeznaczeniem na dzwonnicę. Po kasacie zakonu jezuitów w XVIII wieku przeszła w ręce zakonu trynitarzy i od nich otrzymała nazwę używaną do dzisiaj. Wieża podupadała i w XIX wieku, już po przejęciu jej przez miasto, została przebudowana w stylu neogotyckim.
W budynku wieży ma siedzibę Muzeum Archidiecezjalne Sztuki Religijnej w Lublinie.
Wyjątkową atrakcją jest położony na wysokości 40 metrów taras widokowy - oferujący zdecydowanie najpiękniejsze widoki w całym mieście.
Taras, podobnie jak całe muzeum, jest otwarty tylko w sezonie letnim (od 25 marca do 15 listopada) codziennie w godz. 10-17; poza sezonem w soboty i niedziele od 10 do 17. W sezonie letnim w ostatnią niedzielę miesiąca - wstęp wolny. W pozostałe dni: 7 zł (ulgowy - 5 zł)
Istnieje możliwość nocnego wejścia na taras widokowy "Lublin nocą" dla grup od 10 osób (w cenie 70 zł) po wcześniejszej rezerwacji w wejściu do Muzeum, lub tel. 0 695 475 152, 0 509 248 002
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.