Wysoczyzna Lubartowska (9)

Wysoczyzna Lubartowska (lub Równina Lubartowska) to region na południe od dolnego Wieprza i na północ od Płaskowyżu Nałęczowskiego. Powierzchnia wynosi blisko 1300 km2 i pokrywa się w dużej części z obszarem powiatu lubartowskiego (choć jest nieco przesunięta na zachód). Jest to obszar rolniczy. Główne miasto to Lubartów, ale najsłynniejsza miejscowość to Kozłówka z pałacem Zamoyskich.

Lubartów to liczące 22 tysiące mieszkańców powiatowe miasto położone nad lewym brzegiem Wieprza, na wschodnim skraju Wysoczyzny Lubartowskiej. Ma ładny zespół barokowych zabytków (z których najbardziej znany jest pałac Sanguszków) i ciekawą historię. Miasto rozbudowało się wzdłuż szosy Lublin - Białystok, od kilku lat wokół miasta biegnie obwodnica. Linia kolejowa Lublin – Łuków została uruchomiona po kilkunastoletniej przerwie w 2013 roku.

Miasto założył w 1543 roku Piotr Firlej, wojewoda lubelski, właściciel Dąbrowicy, Janowca i Kocka. Od herbu Firlejów – Lewart - miasto zostało nazwane Lewartowem. Piotr zbudował kosciół i zamek. Rodzina Firlejów wniosła wielki wkład w rozwój miasta - sprowadziła rzemieślników i hodowców bydła z Holandii i Flandrii oraz założyła tu gimnazjum ariańskie (Firlejowie byli wtedy protestantami) słynne później na cały kraj.

10 kilometrów na zachód od Lubartowa i kilka kilometrów od Lasów Kozłowieckich leży Kozłówka, a w niej "perła Lubelszczyzny" - Pałac Zamoyskich. Zespół pałacowo-parkowy (obecnie muzeum) w Kozłówce to jeden z najcenniejszych zabytków po prawej stronie Wisły. Pałac został zbudowany w latach 1736-1742 przez Michała Bielińskiego, któremu posiadłość wniosła w wianie Tekla Pepłowska. Pałac zaprojektował prawdopodobnie polski architekt pochodzenia włoskiego, Józef Fontana (młodszy).

Tereny na zachód od Lubartowa i na północ od Lasów Kozłowieckich kojarzą się najczęściej z Kozłówką i pałacem Zamoyskich, ale bynajmniej nie jest to jedyna atracja tego regionu.