Ziemia krasnostawska (13)

Oprócz małego miasteczka gminnego Żółkiewka, istnieje również miasto powiatowe  w zachodniej Ukrainie, miedzy polską granicą a Lwowem, o "poważniejszej" nazwie – Żółkiew. A jeśli ktoś przyjrzy się dokładniejszej mapie okolic Żółkiewki, dostrzeże tam także kolejną miejscowość, zwykłe sołectwo, o nazwie: Żółkiew. Skąd ten galimatias?

Ziemię Krasnostawską rozdziela na dwie części dolina Wieprza, nad którym leży stolica - Krasnystaw.  Po zachodniej stronie leży Wyniosłość Giełczewska, a jej druga część, wschodnia, wraz z doliną Żółkiewki jest częścią Ziemi Krasnostawskiej.

Najciekawsza część doliny Żółkiewki (i wschodniej części Wyniosłości Giełczewskiej) to jej dolny fragment, leżący najbliżej Krasnegostawu. Atrakcją dla turystów są tu zwłaszcza dwie miejscowości: Niemienice i Białka.

Jedynym miastem regionu jest Krasnystaw. Liczy 20 tysięcy mieszkańców, jest stolicą powiatu i leży w dolinie Wieprza, rozdzielajacej Działy Grabowieckie od Wyniosłości Giełczewskiej.

Prawdopodobnie istniał tu jeden z najstarszych grodów polskich, a Kazimierz Wielki wzniósł tu zamek otoczony fosą. Prawa miejskie nadał Władysław Jagiełło w 1394 roku. Największy rozkwit miasta nastąpił w wieku XVI, za starostwa hetmana Jana Zamoyskiego. Więził on na krasnostawskim zamku arcyksięcia Maksymilaiana Habsburga, którego wojska pobił pod Byczyną w 1588 roku.

Krupe to wioska położona przy trasie Krasnystaw - Chełm (7 kilometrów od centrum Krasnegostawu), na skraju Pagórów Chełmskich, tuż przy granicy z Działami Grabowieckimi.

Zamek w Krupem jest w stanie trwałej ruiny. Stoi przy południowo-wschodnim krańcu wsi, około 100 metrów od szosy (jest z niej widoczny), po jej północnej stronie. Po drugiej stronie zamku znajduje się staw, jeden z kilku założonych w dolinie rzeczki o niecodziennej nazwie Bzdurka.

Uchański kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP należy do najwspanialszych przykładów renesansu lubelskiego (stylu łączącego w wyjątkowy sposób elementy gotyku i renesansu).

Pierwszy kościół został wybudowany w tym miejscu (czyli na pagórku miedzy miasteczkiem a zamkiem) w roku 1484, kiedy to erygowano parafię w Uchaniach. Ten niewielki, murowany kościół gotycki został zniszczony w roku 1549 przez Tatarów.