Srebrzyszcze

Srebrzyszcze to licząca niecałe 900 mieszkańców wieś położona na wschód od Chełma, tuż za granicą administracyjną miasta, przy drodze i linii kolejowej do Dorohuska i na Ukrainę.

Wzmianki o niej sięgają roku 1405, gdy była znana pod nieco inną nazwą (Serebryszcze) i stanowiła dobra rodu Serebryskich. W XVII wieku stał tu otoczony fosą dwór obronny, należący do rodziny              i zmieniający właścicieli przez kolejne lata. Zdarzało się, że oprócz funkcji obronnych, pełnił też rolę posagu. We wrześniu 1939 roku majątek został zajety przez czerwonoarmistów, którzy obrabowali jego mieszkańców i podburzali miejscową ludność do przeprowadzenia na nich linczu.

W tym samym roku zmarł Tadeusz Lechnicki – podpułkownik artylerii Wojska Polskiego, polityk OZN i kawaler Orderu Virtuti Militari – urodzony w 1892 roku właśnie w tej wsi.

Oprócz dworu obronnego w Srebrzyszczu stanął również pałac. Został zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku na polecenie Józefa Łopuskiego, chełmskiego miecznika, natomiast za projekt budynku prawdopodobnie odpowiadał Paweł Fontana. Wokół pałacu założono park wzorowany na ogrodach włoskich. Niestety już w 1824 roku wzmiankowano, że posiadłość jest w złym stanie.

Niecałe 50 lat później jej właścicielami została rodzina Lechnickich. Rozpoczęli oni remont, podczas którego (pod koniec XIX wieku) dobudowali dwa tarasy – po jednym od strony ogrodu i od frontu, przy głównym wejściu. Nieszczęśliwie, podczas działań wojennych, pałac został zdewastowany i opuszczony. Zniszczeniom uległo wyposażenie, między innymi kolekcja polskich i obcych monet, a nawet składający się z około 5 tysięcy tomów księgozbiór, którego niezaprzeczalną ozdobą było pierwsze, oprawione w skórę, wydanie Encyklopedii Diderota.

W latach 70. XX wieku pałac odbudowano i założono w nim szkołę podstawową działająca od lat 80., jednak i ona już nie funkcjonuje. Po dawnych czasach w budynku zostały już tylko trzy późnobarokowe kominki, częściowo zachowały się także posadzki oraz stolarka okienna i drzwiowa. Dziś park pałacowy liczy zaledwie 5 hektarów, a przed nim znajduje się pętla autobusowa.

Będąc w okolicy, warto także zobaczyć znajdujący się na polach między Srebrzyszczem a Antoninem wojskowy plac ćwiczeń. Jest tu także strzelnica, a na południowym skraju wsi znajduje się lądowisko sanitarne.

Artykuły powiązane

Więcej w tej kategorii: Dubienka »