Sosnowica, dziś wieś i siedziba gminy, była niegdyś miastem. Stanowiła przez stulecia centrum dóbr możnego rodu Sosnowskich herbu Nałęcz. Rozwój miasteczka przyśpieszył w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego, kiedy to właściciel Sosnowicy, Józef Sosnowski, doszedł do wielkich zaszczytów dzięki poparciu króla.

Z tym okresem wiąże się romantyczna historia z życia Tadeusza Kościuszki. Pojawił się on w Sosnowicy za swoich młodych lat, w 1775 roku i zatrudnił się jako nauczyciel francuskiego i rysunku córek Sosnowskiego. Między nim, a uczennicą, Ludwiką, zakwitło uczucie - ale romans został przerwany przej ojca dziewczyny, który nie chciał oddać magnackiej córki "jakiemuś szlachetce". Kościuszko za zgodą Ludwiki zorganizował wtedy jej "porwanie" - jednak nieudane. Dziewczynę odebrano, Kościuszko ranny, zrozpaczony i upokorzony wyjechał z kraju, a wkrótce także z Europy.

Los obszedł się z Sosnowicą nie lepiej. Miasteczko upadało gospodarczo kiedy w 1822 roku straciło prawa miejskie i liczyła tylko 76 mieszkańców. 19 sierpnia 1863 roku, między Sosnowicą a Górkami, został rozbity oddział Karola Krysińskiego. Poległych wtedy 14 powstańców jest pochowanych w Sosnowicy. Pochowano tu też powstańców poległych w bitwie pod niedaleką Białką 1 września 1863. 17 sierpnia 1920 roku brygada jazdy stoczyła tu zwycięską, całodzienną walkę z oddziałem kawalerii sowieckiej 58 Strzelców.

Odbudowę gospodarczą przerwała Pierwsza Wojna Światowa (w 1915 roku wycofujący się Rosjanie spalili pałac Sosnowskich), a potem druga, kiedy Niemcy zamknęli w utworzonym tu getcie miejscowych Żydów (1000 osób) których potem wywieźli do Włodawy, a stamtąd do obozu zagłady w Sobiborze.

Z Sosnowicy wywodził się Chyl Grynszpan, dowódca żydowski, ego oddziału GL-AL, działającego głównie w lasach parczewskich.

Jesienią 1944 roku wprowadzony został dekret o reformie rolnej, który odbiera dobra sosnowickie ostatniemu ich właścicielowi Teodorowi Libiszowskiemu. W 1963 przez północną część parku Sosnowskich przeprowadzony został kanał zasilający w wodę stawy rybne.

 Zabytki Sosnowicy

  • Klasycystyczny kościół pod wezwaniem Trójcy świętej zbudowany został w latach 1797-1804 z fundacji Sosnowskich. Obok niego stoją dwie murowane dzwonnice. Ołtarz główny jest starszy od samego kościoła, bo pochodzi z pierwszej ćwierci XVIII wieku (pochodzi z dawnego kościoła parafialnego w Parczewie). Na cmentarzu parafialnym mieszczą się mogiły z 1863 roku i z Drugiej Wojny światowej.
  • Prawosławna cerkiew pod wezwaniem świętych Apostołów Piotra i Pawła została zbudowana w latach 1891-1893. Wyróżnia się ośmioboczną kopułą hełma z cebulastym zwięczeniem. Jest nieczynna od wielu lat i zaniedbana. Cerkiew jest dostępna tylko raz do roku - w święto Piotra i Pawła.
  • Zespół dworski Sosnowskich został w dużej części zniszczony - ocalała oficyna nazywana dworkiem Kościuszki (tu mieszkał w 1775). W odnowionym budynku jest dziś pensjonat i restauracja. W parku dworskim zachowały się fragmenty 4-rzędowej alei lipowej, dawnej osi kompozycyjnej parku, około 300 letnie dęby, lipy i jesiony.

W pobliżu Sosnowicy leży grupa jezior.

Artykuły powiązane