To już trzecia świątynia w tym miejscu. Pierwszy, drewniany kościół ufundował tu król Władysław Jagiełło. Kiedy ten pierwszy kościół spłonął, pod koniec XVI wieku kolejny  ufundował starosta chełmski Jan Łaszcz. Ten budynek, choć murowany, przetrwał niewiele dłużej niż drewniany poprzednik. Musiał zostać rozebrany w połowie XVIII wieku z powodu marnego stanu technicznego.

Stojący do dzisiaj barokowy kościół powstawał, kiedy rozpoczynała się druga połowa XVIII wieku. Chełm był wówczas niewielkim, nieco ponad dwutysięcznym miastem, które dopiero wkraczało w okres podnoszenia się ze zniszczeń po wojnach XVII wieku.  W dużej części zamieszkałe było przez ludność innych wyznań niż rzymskokatolickie (żydów lub grekokatolików). Mieszczanie rzymskokatolickiego wyznania nie byliby w stanie wystawić okazałego kościoła. Ufundowało go wspólnie małżeństwo: Andrzej i Marianna (z Radzimińskich) Wolscy, właściciele dóbr uherskich, oraz Wacław Rzewuski - magnat      i poseł na sejm z Ziemi Chełmskiej. 

Wynajęli do zaprojektowania świątyni nie byle kogo, bo Pawła Antoniego Fontane, a kościół rozesłania należy do jego najpiękniejszych dzieł.

Kościół wzniesiony został w stylu późnego baroku. Korpus powstał na planie ośmioboku wpisanego w elipsę, czyli czworoboku z uciętymi narożnikami. Taka forma pozwoliła na ustawienie wież w miejsce uciętych narożników, dzięki czemu są one ustawione skośnie do fasady. Nawa główna jest otoczona rzędem kaplic. Te, połączone ze sobą arkadowymi przezroczami, tworzą pozorne nawy boczne.

Przed kościołem, na wysokich słupach, stoją XVIII wieczne figury Matki Boskiej Łaskawej i patrona pijarów św. Józefa Kalasantego.

Wnętrze jest bogato wyposażone w stylu późnobarokowym: są tu polichromia pędzla Józefa Mayera (nadwornego malarza króla Augusta III Sasa), ołtarze, ambony i rzeźby dłuta Michała Filewicza oraz obrazy Szymona Czechowicza.

Obok kościoła mieści się dawne Kolegium Pijarskie prowadzone w czasach Komisji Edukacji Narodowej (sam budynek pochodzi z początków XVIII wieku). W późniejszych latach i wiekach budynek pełnił przeważnie funkcje szkolne, a obecnie mieszczą się tu parafia i siedziba Muzeum Chełmskiego.