W samym centrum Chełma, przy ulicy Lubelskiej 55 (tuż przy południowo-zachodnim  narożniku placu Luczkowskiego) stoi kościół pod wezwaniem Rozesłania świętych Apostołów. Jest nieco cofnięty od głównego traktu, przez większość roku dodatkowo zasłonięty drzewami - łatwo go przeoczyć. A przecież to najcenniejszy zabytek poza Górą Chełmską.

Dubienka to małe miasteczko o wielkiej przeszłości. Położone na skraju Polesia Chełmskiego, w dolinie Bugu, nad rzeczką Wełnianką tuż powyżej jej ujścia do Bugu. Ta płaska zabagniona część Polesia nosi właśnie nazwę od miasteczka: Obniżenie Dubienki.

Dziś to wioska, która nie liczy nawet tysiąca mieszkańców, stolica niewielkiej gminy. Kiedyś -  kilkutysięczne miasto, jedno z większych na Lubelszczyźnie. Było stolicą powiatu, a przez chwilę nawet (szczątkowego) województwa bełskiego.

Srebrzyszcze to licząca niecałe 900 mieszkańców wieś położona na wschód od Chełma, tuż za granicą administracyjną miasta, przy drodze i linii kolejowej do Dorohuska i na Ukrainę.

Wzmianki o niej sięgają roku 1405, gdy była znana pod nieco inną nazwą (Serebryszcze) i stanowiła dobra rodu Serebryskich. W XVII wieku stał tu otoczony fosą dwór obronny, należący do rodziny              i zmieniający właścicieli przez kolejne lata. Zdarzało się, że oprócz funkcji obronnych, pełnił też rolę posagu. We wrześniu 1939 roku majątek został zajety przez czerwonoarmistów, którzy obrabowali jego mieszkańców i podburzali miejscową ludność do przeprowadzenia na nich linczu.

Ziemia Hrubieszowska to kawałek Wołynia w Polsce – najbardziej wysunięty na wschód  region kraju (a Hrubieszów to najdalej na wschodzie położone miasto), złączony z Wołyniem wielokulturową historią z krwawym, tragicznym zakończeniem - tereny te w dużej części zajęła UPA, która została powstrzymana dopiero na rzece Huczwie.

Hrubieszów to liczące około 20 tysięcy mieszkańców miasto, stolica powiatu i regionu, najdalej na wschód wysunięte miasto Polski (18 km od przejścia granicznego z Ukrainą w Zosinie).

Gród istniał tu najprawdopodobniej już w czasie powstawania państwa polskiego, jako jeden z Grodów Czerwieńskich. Został przyłączony do Polski w 1366 roku, a magdeburskie prawa miejskie otrzymał w roku 1400.