Stare Miasto, otoczone fortyfikacjami zbudowanymi nad bagnistą doliną Łabuńki, do dziś pozostaje dość wyraźnie oddzielone od późniejszej zabudowy miasta terenami zielonymi (niegdyś podmokłymi) - jest więc w centrum miasta, a jednak nieco odizolowane od jego reszty.

W centrum Starego Miasta, na przecięciu jego dwóch osi: wschód-zachód i północ- południe, leży Rynek Wielki z Ratuszem i kamienicami z podcieniami (najpiękniejsze z nich to kamienice ormiańskie).

Pozostałe zabytki "rozrzucone są" w dalszych rejonach starówki, ale to oznacza z reguły co najwyżej 200-300 metrów od Rynku:

Zamość to największe miasto (65 tys. mieszkańców) południowo-wschodniej części Lubelszczyzny. Słynne jest z XVI wiecznego zespołu architektoniczno-urbanistycznego, z tej przyczyny nazwane bywa "Perłą Renesansu" lub "Padwą Północy". Zamojskie Stare Miasto w 1992 roku zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Zamość leży na trasie Warszawa - Lublin - Lwów.

Często nazywany jest "bramą Roztocza" choć leży nie na Roztoczu, a w Padole Zamojskim, (krainie nie tak atrakcyjnej jak samo Roztocze, ale jednak zdecydowanie wartej poznania) - kotlinie miedzy Działami Grabowieckimi (na północy) i Roztoczem (na południu).

Ogród Botaniczny UMCS zajmuje miejsce po dawnym folwarku z funkcjonującym tu w XIX wieku uzdrowiskiem ze źródłami wody żelazistej. Udrowisko zostało zniszczone w czasie Pierwszej Wojny Światowej, a źródła wyschły po wybudowaniu w pobliżu ujęcia wód podziemnych "Sławinka" dostarczającego wodę mieszkańcom Lublina.

Teren pozostawał "bezpański" i zaniedbany, aż do 1965 roku, kiedy to Uniwerytet Marii Curie Skłodowskiej założył tu ogród botaniczny - początkowo jedynie w celach naukowych i dydaktycznych, jednak od 1974 roku jest udostępniany zwiedzającym. W ogrodzie rośnie okolo 1700 gatunków roślin. Poza tymi posadzonymi przez biologów z UMCS rosną tu też zabytkowe, ponad stuletnie, drzewa z czasów funkcjonowania ogrodu przy folwarku. Wiecej

Czechówka to niewielka rzeczka (o długości ok. 17 km) wpływająca do Lublina od zachodu i przepływająca na północ od śródmieścia, by wpaść do Bystrzycy na wschód od Starego Miasta i Podzamcza (przez które  przepływa podziemnym kanałem).

Czechówka wypływa z Motycza (ok. dwóch kilometrów na zachód od obwodnicy Lublina) na wysokości 227 m.n.p.m. (z tej samej miejscowości  wypływa też, tyle że w przeciwną stronę, inna rzeczka - Ciemięga.) W pobliżu Uniszowic struga przepływa pod obwodnicą Lublina na jej wewnętrzną stronę, by w Dąbrowicy połączyć się z drugą strugą, nazywaną Łazęgą.

Wzgórze Czwartek to wzniesienie położone na północ od Wzgórza Zamkowego (po drugiej stronie doliny rzeczki Czechówki, na tym odcinku schowanej pod nawierzchnią trasy przelotowej Warszawa-Chełm).

Nazwa wzgórza pochodzi od dnia w jakim odbywały się tu jarmarki. Czwartek to najstarsza osada na terenie dzisiejszego Lublina, powstała najprawdopodobniej w VI wieku. Choć ma bardzo długą historię, ocalało tu niewiele zabytków - nieotoczony murami Czartek był często niszczony przez najeźdźców.

Lubartów to liczące 22 tysiące mieszkańców powiatowe miasto położone nad lewym brzegiem Wieprza, na wschodnim skraju Wysoczyzny Lubartowskiej. Ma ładny zespół barokowych zabytków (z których najbardziej znany jest pałac Sanguszków) i ciekawą historię. Miasto rozbudowało się wzdłuż szosy Lublin - Białystok, od kilku lat wokół miasta biegnie obwodnica. Linia kolejowa Lublin – Łuków została uruchomiona po kilkunastoletniej przerwie w 2013 roku.

Miasto założył w 1543 roku Piotr Firlej, wojewoda lubelski, właściciel Dąbrowicy, Janowca i Kocka. Od herbu Firlejów – Lewart - miasto zostało nazwane Lewartowem. Piotr zbudował kosciół i zamek. Rodzina Firlejów wniosła wielki wkład w rozwój miasta - sprowadziła rzemieślników i hodowców bydła z Holandii i Flandrii oraz założyła tu gimnazjum ariańskie (Firlejowie byli wtedy protestantami) słynne później na cały kraj.

10 kilometrów na zachód od Lubartowa i kilka kilometrów od Lasów Kozłowieckich leży Kozłówka, a w niej "perła Lubelszczyzny" - Pałac Zamoyskich. Zespół pałacowo-parkowy (obecnie muzeum) w Kozłówce to jeden z najcenniejszych zabytków po prawej stronie Wisły. Pałac został zbudowany w latach 1736-1742 przez Michała Bielińskiego, któremu posiadłość wniosła w wianie Tekla Pepłowska. Pałac zaprojektował prawdopodobnie polski architekt pochodzenia włoskiego, Józef Fontana (młodszy).

Tereny na zachód od Lubartowa i na północ od Lasów Kozłowieckich kojarzą się najczęściej z Kozłówką i pałacem Zamoyskich, ale bynajmniej nie jest to jedyna atracja tego regionu.

Przy trasie Lublin - Warszawa/ Puławy (czyli S17), biegnącą skrajem Wysoczyzny Lubartowskiej w pobliżu Płaskowyżu Nałęczowskiego, leżą blisko siebie trzy miasteczka: