W bezpośredniej bliskości Zamościa leżą dwie ciekawe przyrodniczo doliny rzek, które schodzą się pod samymi murami miasta: dolina Topornicy i dolina Łabuńki. Pierwsza z nich to płynąca z południowego zachodu, ze wzgórz Roztocza, Topornica, na której powstał miejski zalew i kąpielisko (jeszcze w granicach miasta), a powyżej, po wschodniej stronie doliny, dwa rezerwaty przyrody: Hubale i Wieprzec.
Zalew w Nieliszu znajduje się około 15 km od Zamościa (najłatwiejsza trasa prowadzi właśnie z tego miasta drogą wojewódzką nr 837) i jest jednym z największych akwenów w Polsce i największym na Lubelszczyźnie. Jego powierzchnia wynosi około 950 ha, pojemność – 19,5 mln m3, a długość linii brzegowej to 30 km. Z racji położenia (płaska dolina), nie ma tutaj dużych różnic głębokości.
To sztuczne jezioro zaporowe powstało na rzekach Wieprz i Pór. Budowę rozpoczęto w 1994 roku, chociaż plany tego przedsięwzięcia powstały znacznie wcześniej. Oddanie do użytku nastąpiło w roku 2008, a koszt projektu wyniósł ponad 50 mln złotych – część tej kwoty przeznaczono na zbudowanie na zaporze elektrowni wodnej.
Teren po południowej stronie murów Zamościa to miejsce zbiegu dwóch rzek: Łabuńki i Topornicy. Niegdyś był to podmokly i zaniedbany teren, przez który w XIX wieku przeprowadzono linie kolejową (stacja PKP Zamość znajduje się przy ul. Szczebrzeskiej, na południowy zachód od Starego Miasta, około kilometra w linii prostej od Rynku), niszcząc częściowo fortyfikacje twierdzy.
Stare Miasto, otoczone fortyfikacjami zbudowanymi nad bagnistą doliną Łabuńki, do dziś pozostaje dość wyraźnie oddzielone od późniejszej zabudowy miasta terenami zielonymi (niegdyś podmokłymi) - jest więc w centrum miasta, a jednak nieco odizolowane od jego reszty.
W centrum Starego Miasta, na przecięciu jego dwóch osi: wschód-zachód i północ- południe, leży Rynek Wielki z Ratuszem i kamienicami z podcieniami (najpiękniejsze z nich to kamienice ormiańskie).
Pozostałe zabytki "rozrzucone są" w dalszych rejonach starówki, ale to oznacza z reguły co najwyżej 200-300 metrów od Rynku:
Bronowice to południowo-wschodnia dzielnica Lublina, oddzielona od centrum Bystrzycą i Czerniejówką.
Teren wschodniego Lublina to dosyć monotonny krajobrazowo i raczej płaski teren Płaskowyżu Świdnickiego, wznoszący się łagodnie od dolin rzecznych ku wschodowi. Różnice wysokości wahają się tu od około 165 do nieco ponad 200 m.n.p.m.
Bronowice były założoną jeszcze w średniowieczu wsią, która została przyłączona do Lublina w 1916 roku i już wówczas miała, podobnie jak większość wschodnich dzielnic miasta, charakter przemysłowy. Rozwojowi gospodarczemu sprzyjało położenie przy linii kolejowej oddanej do użytku w 1877 roku.
Sławin to położona w północno-zachodnim "rogu" Lublina rozległa, ale słabo zaludniona dzielnica, jedna z najbardziej atrakcyjnych turytycznie peryferyjnych dzielnic miasta. Oddzielona jest od reszty Lublina Górkami Czechowskimi (od wschodu, czyli od dzielnicy Czechów) a od południa - doliną rzeki Czechówki. Północny i zachodni brzeg dzielnicy wyznaczają administracyjne granice miasta.
Skansen, czyli Muzeum Wsi Lubelskiej, to jedna z dwóch najważniejszych atrakcji turystycznych Sławina. Skansen położony jest między starą a nową (oddaną do użytku kilka lat temu) trasą na Warszawę. Z racji położenia jest bardzo łatwo dostępny, zwłaszcza dla turystów przyjeżdżających do Lublina samochodem od strony Warszawy czy Radomia. Plusem jest też zajmowany przez Muzeum Wsi Lubelskiej malowniczy teren: stok nad doliną rzeki Czechówki.
Ogród Botaniczny UMCS zajmuje miejsce po dawnym folwarku z funkcjonującym tu w XIX wieku uzdrowiskiem ze źródłami wody żelazistej. Udrowisko zostało zniszczone w czasie Pierwszej Wojny Światowej, a źródła wyschły po wybudowaniu w pobliżu ujęcia wód podziemnych "Sławinka" dostarczającego wodę mieszkańcom Lublina.
Teren pozostawał "bezpański" i zaniedbany, aż do 1965 roku, kiedy to Uniwerytet Marii Curie Skłodowskiej założył tu ogród botaniczny - początkowo jedynie w celach naukowych i dydaktycznych, jednak od 1974 roku jest udostępniany zwiedzającym. W ogrodzie rośnie okolo 1700 gatunków roślin. Poza tymi posadzonymi przez biologów z UMCS rosną tu też zabytkowe, ponad stuletnie, drzewa z czasów funkcjonowania ogrodu przy folwarku. Wiecej
Lublin to stolica województwa, liczące 350 tysięcy mieszkańców miasto, największe i najważniejsze w gospodarce, nauce (do niedawna jedyne miasto w Polsce z dwoma uniwersytetami) i kulturze regionu. Większość osób przyjezdnych zauważa niepowtarzalną atmosferę miasta - zapewne jest to wynik „młodości” miejscowości (bardzo wielu studentów) i jego "kresowości" (Lublin jest największym miastem wschodniej Polski). Jest też najciekawszym ośrodkiem turystycznym województwa.
Stare Miasto w Lublinie to średniowieczne miasto (prawa miejskie zostały przyznane w 1317 roku) otoczone murami w drugiej połowie XIV wieku. Dziś przebieg murów i granice starego miasta wyznaczają ulice: Królewska, Lubartowska, Kowalska i Podwale.
Wiele jest w Polsce miast starszych, ale z tak piękną i zachowaną w niezmienionym stanie starówką - najwyżej kilka. Poza kilkoma imponującymi budowlami jak kościoły i wieże, mamy tu do czynienia z mnóstwem zabytkowych kamienic. Ponadto zachowany został też układ ulic i placów - tym bardziej urokliwy, że nieregularny (bo dostosowany do pagórkowatego ukształtowania powierzchni).