Łabuńka to jedna z dwóch niewielkich rzek łączących się na południowych przedmieściach Zamościa (druga to Topornica). Spływa ona do Zamościa z południowego wschodu. Wypływa spod miejscowości Łabunie, pod murami twierdzy zamojskiej przyjmuje dopływ Topornicy, a po minięciu Zamościa płynie na zachód i tuż poniżej zbiornika Nielisz wpływa do Wieprza.

Dolina górnej Łabuńki leży pomiędzy Łabuniami a Zamościem. Na jej dużej części założono liczne stawy, w pozostałej części dominują łąki. Dolina Górnej Łabuńki to obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000.

Wzdłuż doliny prowadzi z Zamościa w stronę Tomaszowa (i dalej - Lwowa) droga nr 17, a wzdłuż drogi położone są warte odwiedzenia miejscowości:

W bezpośredniej bliskości Zamościa leżą dwie ciekawe przyrodniczo doliny rzek, które schodzą się pod samymi murami miasta: dolina Topornicy i dolina Łabuńki. Pierwsza z nich to płynąca z południowego zachodu, ze wzgórz Roztocza, Topornica, na której powstał miejski zalew i kąpielisko (jeszcze w granicach miasta), a powyżej, po wschodniej stronie doliny, dwa rezerwaty przyrody: Hubale i Wieprzec.

Wysoczyzna Lubartowska (lub Równina Lubartowska) to region na południe od dolnego Wieprza i na północ od Płaskowyżu Nałęczowskiego. Powierzchnia wynosi blisko 1300 km2 i pokrywa się w dużej części z obszarem powiatu lubartowskiego (choć jest nieco przesunięta na zachód). Jest to obszar rolniczy. Główne miasto to Lubartów, ale najsłynniejsza miejscowość to Kozłówka z pałacem Zamoyskich.

Na południu regionu lubartowskiego, przy granicy z Wyżyną Lubelską, leżą Lasy Kozłowieckie, gdzie utworzono w 1990 roku Kozłowiecki Park Krajobrazowy. Park ciągnie się wzdłuż linii wchód - zachód, prawie od Kozłówki po szosę Lublin-Lubartów-Białystok. Park kończy się na szosie, choć lasy kozłowieckie ciągną się, coraz węższym pasem dalej na wschód, aż do rejonu, gdzie Bystrzyca uchodzi do Wieprza.

„Kozi Bór” to utworzony w 1990 roku obszar chronionego krajobrazu, leżący w południowej części Wysoczyzny Lubartowskiej, na zachód od Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego oraz na północ i wschód od trasy Lublin - Warszawa.  Na północnym zachodzie sięga Żyrzyna, na południu Kurowa i Markuszowa, od zachodu sięga Samoklęska.

W południowo-wschodniej części Polesia Lubelskiego, na południe od Włodawy leżą tereny o wysokich walorach rekreacyjnych. Znajduje się tu grupa jezior: Białe, Czarne, Glinki i Święte, z których najpopularniejsze jest Białe, zwane czasem Okuninką od położonej tu wsi. Powstało w niej szerokie zaplecze handlowo-usługowe z najbogatszą na całym pojezierzu ofertą noclegową i wczasową.

Sobibór to wieś nad Bugiem, mieszcząca się na południe od Włodawy, w pobliżu Sobiborskiego Parku Krajobrazowego. 

Cztery kilometry od tej miejscowości, przy stacji kolejowej (linia pasażerska Chełm - Włodawa czynna jest w sezonie wakacyjnym) Sobibór znajduje się miejsce po obozie zagłady. W tej leśniej osadzie przy stacji w 1942 roku Niemcy uruchomili obóz przeznaczony do przemysłowego mordowania Żydów (był to jeden z trzech specjalnie zbudowanych takich obozów, pierwszy zbudowali w Bełżcu). Obóz zbudowany w pięknych, sosnowych lasach, miał pozorować „normalny” obóz pracy, tak, by przywożeni tu ludzie do końca nie zorientowali sie co ich czeka. Pomagali w tym więzieni tu Żydzi. Masowa eksterminacja rozpoczęła się w maju 1942 roku. Mordowano tu najpierw Żydów z Lubelszczyzny i Galicji, potem głównie z zagranicy.

Tuż za południowymi brzegami jeziora Białego koło Włodawy, rozciąga się na południe, aż po okolice Woli Uhruskiej, Sobiborski Park Krajobrazowy. Od wschodu przylega do doliny Bugu, od zachodu graniczy z szosą Włodawa – Chełm.

Park obejmuje najcenniejsze partie Lasów Sobiborskich z wieloma torfowiskami i kilkoma zarastającymi jeziorami. Są tu łosie, bobry, wydry, spośród rzadko spotykanych zwierzą żyją tu bardzo nieliczne wilki i orły bieliki. Żyje tu kilkaset żółwi błotnych - największa populacja tych gadów w Europie! Z mniej sympatycznych gadów licznie występuje tu żmija zygzakowata.

Na północ od jeziora Krasnego ciągnie się w kierunku północnym łańcuch kolejnych akwenów. Jeziora, położone w większości w północnej części PK Pojezierze Łęczyńskie nie są aż tak atrakcyjne, jak te w części południowej, ale ich otoczenie jest chyba piękniejsze. Akweny są tu położone bardzo blisko siebie, oddzielone wąskimi przesmykami, po których przebiegają drogi, wyraźne deniwelacje terenowe, naniesione przez lodowiec materiały skalne i wreszcie piękny i wielki kompleks lasów parczewskich na północy.

Poleski Park Narodowy (9762 ha) chroni jeden z nielicznych w Europie obszarów torfowo-bagiennych, które są najdalej na południe wysuniętymi fragmentami tundry i lasotundry. Łącznie torfowiska zajmują 1700 ha parku, i są chronione w czterech rezerwatach: "Durne Bagno", "Jezioro Moszne" "Jezioro Długie" i "Torfowisko Orłowskie".  Lasy  zajmują około 4800 ha, a wody 2000 ha.

Park powstał w 1990 roku i objął większość powołanego kilka lat wcześniej Poleskiego Parku Krajobrazowego (który nadal istnieje, w kilku kawałkach porozrzucanych wokół Parku Narodowaego).