Chełmski Park Krajobrazowy, którego kształt można porównać do litery "L", leży na północ i na zachód od Chełma. Rozpoczynający się tuż za przedmieściami Chełma Park leży na terenie dwóch krain: Pagórów Chełmskich i Obniżenia Dubienki. Część leżąca na Pagórach jest bardziej atrakcyjna pod względem krajobrazu i łatwiej dostępna.  Natomiast obszary leżące w Obniżeniu Dubienki są często zabagnione, przez to trudniej dostępne, ale na pewno ciekawsze dla osób o zacięciu przyrodoznawcy.

Strzelecki Park Krajobrazowy obejmuje kompleks Lasów Strzeleckich (lasy stanowią 2/3 z 12 tys ha parku). Położony jest on na południowo-wschodnich krańcach Polesia Chełmskiego, a więc na płaskich terenach Obniżenia Dubienki (krajobrazowo wyróżnia się jedynie wcięta dolina Bugu). Tereny parku są bardzo interesujące ze względu na przyrodę ożywioną: w wyniku wojennych zawirowań żyzne  tutejsze ziemie zostały pozbawione mieszkańców i w rezultacie możemy podziwiać bardzo bogaty przyrodniczo las.

Wschodnia część Polesia Chełmskiego, między Pagórami Chełmskimi i Działami Grabowieckimi a Bugiem, to Obniżenie Dubienki. Najciekawsze miejsca Obniżenia znajdują się w pobliżu Bugu.

Północny kraniec Obniżenia sięga prawie okolicy Uhruska, letniskowej wsi, gdzie Pagóry Chełmskie schodzą prawie do samej doliny rzeki, tworząc piekne krajobrazy. Jadąc szosą równoległą do Bugu, na południe, po 8 kilometrach trafimy do otoczonej łąkami miejscowści Hniszów. W pozostałościach podworskiego parku stoi pomnikowy, 700 letni Dąb Bolko, o 9-metrowym obwodzie pnia  i wysokości 28 metrów. To najpotężniejszy dąb na Lubelszczyźnie.

Dubienka to małe miasteczko o wielkiej przeszłości. Położone na skraju Polesia Chełmskiego, w dolinie Bugu, nad rzeczką Wełnianką tuż powyżej jej ujścia do Bugu. Ta płaska zabagniona część Polesia nosi właśnie nazwę od miasteczka: Obniżenie Dubienki.

Dziś to wioska, która nie liczy nawet tysiąca mieszkańców, stolica niewielkiej gminy. Kiedyś -  kilkutysięczne miasto, jedno z większych na Lubelszczyźnie. Było stolicą powiatu, a przez chwilę nawet (szczątkowego) województwa bełskiego.

Tuż obok Hrubieszowa, miedzy miastem a granicą ukraińską, leży wyniosłe grodzisko, prawdopodobnie będące pozostałością wielkiego grodu Wołyń.

Kryłów to przygraniczna miejscowość w powiecie Hrubieszowskim. Niegdyś, od 1497 do 1869 - miasto, potem już tylko stolica gminy, a i tę godność utracił w roku 1954. Kryłów w czasie XX wieku utracił też większość ludności - w wyniku walk, zbrodni wojennych (w centrum miejscowości znajduje się pomnik pomordowanych przez UPA) i przesiedleń. Dziś mieszka tu tylko około 350 osób - 1/6 tego, co przed Pierwszą Wojną Światową.

Druga po Bugu rzeka regionu hrubieszowskiego, Huczwa, wypływa w rejonie miejscowości Justynówka z podnóża Białej Góry (318 m.n.p; wzgórze leżące już na Roztoczu, choć czasem zaliczane do Grzędy Sokalskiej). Rzeka płynie najpierw na wschód (jak prawie wszystkie rzeki Grzędy), po czym w rejonie Podlodowa i Zimna (na południe od Łaszczowa) skręca na północ. Kilkanaście kilometrów przed Hrubieszowem wykonuje szeroki, łagodny łuk i poniżej Hrubieszowa płynie prosto na wschód, do Bugu. Rzeka prawie na całej długości płynie powoli, płaską, podmokłą, porośniętą łąkami doliną. Rzeka jest w dużym stopniu uregulowana - jedynie w dolnym biegu wojenne zniszczenia młynów spowodowały wtórne  „zdziczenie” rzeki i jej głębokie, kilkumetrowe wcięcie. Huczwa wpada do Bugu w miejscowości Gródek koło Hrubieszowa, tuż przed ujściem przepływając koło grodziska. Rzeka od źródeł do ujścia liczy około 80 kilometrów, powierzchnia dorzecza prawie 1400 km, a spadek wynosi 1,92 promille. Średni przepływ wody w dolnej Huczwie wynosi 4 metry sześcienne w ciągu sekundy.

Ziemię Krasnostawską rozdziela na dwie części dolina Wieprza, nad którym leży stolica - Krasnystaw.  Po zachodniej stronie leży Wyniosłość Giełczewska, a jej druga część, wschodnia, wraz z doliną Żółkiewki jest częścią Ziemi Krasnostawskiej.

Najciekawsza część doliny Żółkiewki (i wschodniej części Wyniosłości Giełczewskiej) to jej dolny fragment, leżący najbliżej Krasnegostawu. Atrakcją dla turystów są tu zwłaszcza dwie miejscowości: Niemienice i Białka.

Skierbieszów - niegdyś miasto i ważny ośrodek gospodarczy, dziś biedna, typowo rolnicza gmina, obejmująca tereny urocze, ale prawie zupełnie pozbawione infrastruktury turystycznej.

Niewiele zostało w Skierbieszowie śladów dawnego rozwoju. Najcenniejszym zabytkiem jest renesansowy kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Jednonawowy budynek pochodzący z XVII wieku, był konsekrowany w 1743 roku. Kościół wyposażony jest w stylu barokowym.

Skierbieszowski Park Krajobrazowy (utworzony w 1995 roku) obejmuje większą, zachodnią część działów Grabowieckich i liczy łącznie 35.488 ha, a wraz z otuliną - 47.967 ha. Park leży na skałach górnej kredy, przykrytych grubą, kilkunastometrową warstwą lessu.  Teren Parku jest bardzo silnie urzeźbiony, pocięty wąwozami (jako, że skała ta jest wrażliwa na erozję). Miejscami woda spłukała tak wiele lessu, ze odsłoniła kredową skałę. W krajobrazie dominują pola uprawne (z plantacjami porzeczek i, coraz rzadziej, chmielu), ale około kilkunastu procent powierzchni zajmują lasy, przede wszystkim buczyna, której północno - wschodnią granicą są Działy Grabowieckie.